Zbór protestancki w Radzyminie

Dawny dom kantora, dalej dom pastora – obecnie posesje oddzielono siatką.
Dawny dom kantora, dalej dom pastora – obecnie posesje oddzielono siatką.

W książce lekarza Leona Bokiewicza „Opis powiatu radzymińskiego” jest zamieszczona wzmianka o zborze protestanckim, którego pozostałości znajdują się na terenie obecnego Radzymina. Leon Bokiewicz napisał: […]

Ślady życia Niemców w Radzyminie

Gmach szkoły ufundowany przez ks. Eleonorę Czartoryską. Obecnie siedziba Towarzystwa Przyjaciół Radzymina.
Gmach szkoły ufundowany przez ks. Eleonorę Czartoryską. Obecnie siedziba Towarzystwa Przyjaciół Radzymina.

W historii Radzymina można zauważyć wpływy niemieckie już w XVIII wieku. 30 października 1726 r. Eleonora Waldstein, hrabianka austriacka1, niespodziewanie wzięła ślub z księciem Michałem […]

Zarys historii Jadowa

Jadów jest miejscowością położoną we wschodniej części Mazowsza. Wzmiankowana w latach 1414-25 jako własność książąt mazowieckich, po przyłączeniu Mazowsza do Polski wieś królewska otoczona była […]

Ząbki w Powstaniu Listopadowym

Jan Nepomucen Umiński
Jan Nepomucen Umiński

W obliczu zbliżającej się bitwy mieszkańcy Ząbek, podobnie jak innych miejscowości podwarszawskich leżących na prawym brzegu Wisły, uszli na Pragę, zabierając ze sobą cały swój dobytek. Dalsze działania wojenne prowadzone były więc w opustoszałych osadach. Rosyjski gen. Karol Toll zaproponował Dybiczowi przesunięcie głównych sił w stronę Kawęczyna oraz Ząbek i obejście tym sposobem pozycji polskich pod Olszynką Grochowską, które zagrożone atakiem na lewą flankę straciłyby swoje znaczenie.

Krótka historia miasta Zielonka

Czarny staw w latach 30. XX wieku.
Czarny staw w latach 30. XX wieku.

W 1921 r. osada Zielonka miała 78 domów i 471 mieszkańców. Zbudowanie stacji kolejowej ożywiło życie. Na przełomie 1922/23 r. folwark Zielonka został rozparcelowany na działki budowlane. Wieś Zielonka miała walory letniskowe, toteż już od początku XX w. zaczęli tu przyjeżdżać na odpoczynek warszawiacy.

Radzymin w latach 1864-1914

Wkrótce po upadku Powstania Styczniowego władze rosyjskie dokonały zmian administracyjnych w Królestwie Polskim. Między innymi z części powiatu stanisławowskiego utworzyły w 1865 r. powiat radzymiński (później wołomiński).

Bitwa pod Radzyminem w 1809 roku w relacji gen. Romana Sołtyka

Armia Księstwa Warszawskiego skoncentrowana w Modlinie i Serocku rozpoczęła 25 kwietnia ofensywę przeciw Austriakom oblegającym Pragę i zajmujących Radzymin, Karczew i Okuniew. Z Modlina i Serocka wyruszyły wtedy trzy kolumny wojska: pierwsza pod wodzą gen. Michała Sokolnickiego poszła na Jabłonnę i Grochów, druga pod gen. Ignacym Kamińskim – na Zegrze, Nieporęt, Wołomin i Okuniew, trzecia – pod płk. Janem Sierawskim – wyszła z Serocka na Radzymin. Składała się ona z 1 batalionu 6 pułku piechoty i 3 pułku ułanów. W Radzyminie stały dwa bataliony strzelców wołoskich (a więc Rumunów) i dwa szwadrony huzarów austriackich.

Z dziejów Radzymina w XVIII-XIX wieku

Podczas Powstania Listopadowego Radzymin był obiektem walki między Polakami a Rosjanami. Latem 1831 r. oddział Kozaków przeprawił się przez Bug i wpadł do Radzymina, plądrując domy i sklepy. Na wieść o tym dowódca pospolitego ruszenia powiatu stanisławowskiego, mjr. Leon Drewnicki (dziedzic majątku w dzisiejszej Drewnicy w Ząbkach) na czele 300 żołnierzy ruszył na nieprzyjaciela i przepędził go z miasteczka.

Powiat radzymiński

W 1872 roku powiat radzymiński obejmował 309 wsi i osad, 99 folwarków i tylko jedno miasteczko – Radzymin. Zamieszkiwało go wówczas prawie 45 tysięcy osób, w tym prawie 4500 Żydów i ponad 3100 protestantów, kolonistów niemieckich przybyłych na teren powiatu w ciągu XIX wieku.