Dzisiejszy Wołomin, jest wzmiankowany jeszcze w XV w. jako wieś. Miejscowość ta miała charakter wsi folwarcznej, aż do czasu jej zakupu przez Henryka Konstantego Woyciechowskiego. On to jako pierwszy rozparcelował część przynależnych mu ziem i zaczął je sprzedawać. Jednocześnie zachęcał swoich znajomych do osiedlania się tutaj.Czytaj dalej
W „Słowniku geograficznym-historycznym ziem polskich w średniowieczu” pod hasłem „Wołunino” znajduje się spis dokumentów dotyczących Wołomina1. Pierwszy z nich jest datowany na rok 1421 i informacja o nim znajduje się w tzw. Metryce Mazowieckiej2. Metryka Mazowiecka jest to rejestr dokumentów wydanych przez kancelarie książąt mazowieckich w okresie niezależności politycznej Mazowsza. Najstarsze księgi Metryki Mazowieckiej i ich kopie obejmują zapisy od roku 1400, ale większość zawiera materiał rozpoczynający się dopiero od 2 dziesięciolecia XV wieku3. Po inkorporacji naszej dzielnicy do Polski Metryka Mazowiecka została włączona do Metryki Koronnej w 1539 roku i od tej pory dzieliła jej losy4. Jest to źródło historyczne o podstawowym znaczeniu dla badań prawa, gospodarki, genealogii, demografii itd. Księstwa Mazowieckiego.Czytaj dalej
Trudno jest pisać o kimś “był” jeśli zawsze mówiło się “jest”. To małe słowo “był” mówi nam o przemijaniu o nieubłaganych zrządzeniach losu. Jacek był…
Ksiądz Józef Tischner kończąc swą “Historię Filozofii Po Góralsku” tak pisze: “A on był taki, ze mu się cały świat widzioł ino skróny tego jednego, ze świat jest. Kwolić Boga, ze jest! Jakby świata nie było, to by było skoda. A jesce więksa byłaby skoda, kieby na tym świecie nie było gór ani góroli. I tym se śpiewajóm: Kie pudziem z tela, to nos bedzie skoda / Po górach, dolinach płakać bedzie woda”.
Tak, płakać “będzie woda”.Czytaj dalej
Ur. 5 II 1920 w Zenonowie k. Wołomina – zm. 11 I 1992 w Szczecinie
Pedagog, harcmistrz, działacz i instruktor harcerski, s. Franciszka Wacława (1869−1940) i Leonardy z d. Podgórskiej (1877−1944), brat Aleksandry (1900−1943) [zob.], Anieli Rollinger (1913−2001), Eugenii, Stanisławy, Karola (1902−1980) i Wacława, mąż Marii z d. Puc (1921−1983), ojciec Jolanty, Włodzimierza i Grzegorza (1944−2008). Członek Związku Harcerstwa Polskiego od 1 II 1936. Żołnierz Szarych Szeregów i Armii Krajowej w stopniu kapitana ps. „Wiktor”, „Tesiek”. W ramach AK ukończył pierwszy kurs w Szkole Podchorążych Piechoty w Wołominie (październik 1942). Brał udział w wielu akcjach zbrojnych przeciwko okupantowi niemieckiemu. Dowódca Oddziału Bojowego w strukturach NSZ–AK (marzec 1944). Walczył w Powstaniu Warszawskim (1944).Czytaj dalej
Ur. 26 IV 1910 w Grudusku, pow. Ciechanów – zm. 6 II 1985 w Wołominie
Podoficer, następnie podporucznik radiotelegrafista, s. Adama i Julii z d. Jankowskiej, brat Józefa, Aleksandra i Jana, mąż Mieczysławy Jadwigi z d. Białek (1916–2005), ojciec Adama i Ewy. Absolwent szkoły elementarnej w Grudusku (1924), gimnazjum w Grudusku (1928), Centrum Wyszkolenia Łączności w Zegrzu (1931). Biegle posługiwał się językiem angielskim i niemieckim, w stopniu dostatecznym językiem francuskim. Żołnierz zasadniczej służby wojskowej WP, kapral w pułku radiotelegraficznym 2. batalionu, 2. kompanii w Beniaminowie k. Zegrza (październik 1931–październik 1937), plutonowy zawodowy, następnie sierżant w Batalionie Korpusu Ochrony Pogranicza „Sarny” w Sarnach (październik 1937 – wrzesień 1939). Do 5 X 1939 żołnierz kampanii wrześniowej w Grupie Operacyjnej „Polesie” (dowodzonej przez gen. bryg. Franciszka Kleeberga), z którą przebył szlak bojowy jako żołnierz 60. Dywizji Piechoty, 183. Pułku Piechoty.Czytaj dalej
W tym odcinku przedstawiam zapomniana Bitwę pod Warszawą, która była impulsem dla Armii Krajowej oraz wybuchu Powstania Warszawskiego – bitwy, która zakończyła się radziecką porażką i która do dziś budzi kontrowersje – czy Stalin specjalnie dopuścił do upadku Powstania?
22 stycznia minie 140. rocznica wybuchu powstania styczniowego. Było to jedno z wielkich powstań narodowych o odzyskanie niepodległości. Powstanie objęło tereny Królestwa Polskiego i części Litwy. Wybuchło za wcześnie, nieprzygotowane w pełni przez organizację spiskową – Centralny Komitet Narodowy zwany powszechnie organizacją “czerwonych”. Przyspieszenie akcji zbrojnej zostało wymuszone przez decyzję naczelnika rządu cywilnego w Królestwie, margrabiego Aleksandra Wielopolskiego, który zarządził “brankę” czyli pobór do wojska rosyjskiego młodzieży polskiej podejrzanej o spiskowanie. Wielopolski-orędownik polityki ugodowej wobec caratu, chciał w ten sposób zapobiec wybuchowi powstania.Czytaj dalej
Mówiąc o przodującej roli klasowego związku chemików musimy podkreślić fakt, że robotnicy zrzeszeni w CZRPCh znalezli się latem 1937 roku ponownie w czołówce walczącego proletariatu. Ostatnim bowiem wielkim strajkiem okupacyjnym przed wybuchem II wojny światowej był słynny strajk w hucie szkła „Vitrum” znajdującej się w Wołominie k. Warszawy. Prowadzony przez lewicowy Komitet Strajkowy, warszawski Sekretariat Okręgowy i Centralę CZRPCh strajk hutników wołomińskich poprzedzał bezpośrednio zawarcie pierwszej ogólnopolskiej umowy zbiorowej dla hut butelkowych nie pozostając bez wpływu na osłabienie oporu niechętnych umowie fabrykantów. Szklarze z „Vitrum” wygrali bowiem walkę z ówczesnym „królem szkła” — Renglewskim. Historię tej ostatniej, wielkiej akcji strajkowej robotników szklanych interesująco przedstawia kronika dzisiejszej Huty im. F. Paplińskiego, tak bowiem nazywa się dawne „Vitrum”.Czytaj dalej
Ur. 7 II 1927 w Warszawie – zm. 20 VI 1999 w Warszawie.
Lekarz, s. Jana Bolesława (1895–1957) i Marty z d. Streich (1891–1986), brat Brunona (1929–1945), mąż Krystyny Ludwiki z d. Grzelec (1929–2008), ojciec Elwiry, Małgorzaty i Jana. W czasie okupacji niemieckiej żołnierz Narodowych Sił Zbrojnych. Absolwent Publicznej Szkoły Powszechnej nr 1 w Wołominie (1941), Miejskiego Gimnazjum i Liceum im. dra med. Jana Sikorskiego w Wołominie (1946), student Szkoły Oficerskiej Lotnictwa na Bemowie w Warszawie, absolwent Wyższej Szkoły Higieny Psychicznej w Warszawie (1947–1951), Akademii Medycznej w Warszawie (1951–1956). Lekarz w Przychodni Zdrowia w Morągu k. Ostródy (1956–1961), w Zespole Pogotowia Ratunkowego w Wołominie (od 1961), w gabinecie prywatnym przy ul. Henryka Rutkowskiego (obecnie ul. Chmielna) w Warszawie i w Miejskich Zakładach Komunikacyjnych w Warszawie. Prowadził „Prywatną Praktykę Lekarską – Romuald Badetko” (leczenie homeopatyczne) przy ul. Śmiałej 4 m. 18 na Żoliborzu w Warszawie.Czytaj dalej
O epizodzie bitwy pod Ossowem, bohaterskiej śmierci ks. Ignacego Skorupki i upamiętnieniu tych wydarzeń opowiada starszy kustosz Małgorzata Gwara z Działu Zbiorów Specjalnych Centralnej Biblioteki Wojskowej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego.Czytaj dalej
W niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym Dachau do roku 1945 było osadzonych 1780 księży. Uwięzienia nie przeżyło 868. Jednym z nich był ks. Jan Golędzinowski, polski kapłan rzymsko-katolicki, działacz niepodległościowy i społeczny. Jego męczeńska śmierć jest zaledwie ostatnim elementem jego świętości. Kim był przedwojenny proboszcz z Wołomina i Targówka?Czytaj dalej
Urodził się 2 grudnia 1903 w Wołominie, zmarł 27 września 1944 w Czarncy, pow. Włoszczowa. Lekkoatleta, s. Bronisława (ur. 1880) – cieśli, hutnika w Hucie Szkła w Wołominie, jednego z druhów – członków założycieli Straży Ogniowej Ochotniczej w Wołominie (1908) i Marianny z d. Dąbrowskiej (ur. 1884), brat Jadwigi Golińskiej (1910–1988) – żołnierza Armii Krajowej ps. „Baśka”, mąż Władysławy z d. Wierzba (zm. 1944), ojciec Wojciecha Mariana (ur. 1932) i Andrzeja (ur. 1934). Absolwent Szkoły Technicznej Hipolita Wawelberga i Stanisława Rotwanda przy ul. Mokotowskiej 6 w Warszawie. Budowniczy gmachów użyteczności publicznej w II RP. Lekkoatleta, długodystansowiec, zawodnik i opiekun sekcji lekkoatletycznej w KS „Huragan” w Wołominie (1925–1927) i w Klubie Sportowym „Warszawianka” w Warszawie (1927–1932).Czytaj dalej
Ur. 1870 – zm. 22 VII 1938 w Warszawie.
Cadyk w Wołominie, s. Tauba Jechezkela ben Cwi Hirsza i Miriam Adel, brat Dawida, Ruchli i Solomona; wnuk Ezechiela Tauba – założyciela dynastii chasydzkiej z Kazimierza Dolnego; mąż córki cadyka Dawida Rabinowicza z Szydłowca – Lei; ojciec Jochewed, Nechany Katz, Reizel, Malhy, Chawy, Efraima, Dawida, Jacuba, Icchaka; teść cadyka Emanuela z Przedborza i cadyka Josefa Perlowa z Mińska Mazowieckiego. Od 1904 cadyk w Wołominie, kompozytor muzyki chasydzkiej.Czytaj dalej
Pod koniec II wojny światowej około 13 milionów Niemców opuściło kraje Europy Wschodniej uciekając przed Armią Czerwoną, pomimo że mieszkali tam od wielu pokoleń. Później rozpoczęli nowe życie w Niemczech Zachodnich i Wschodnich. W tej grupie znajdowała się rodzina mojego ojca.
Od średniowiecza Niemcy stopniowo zasiedlali niemiecki dziś region na wschód od Łaby, na którym pierwotnie rozciągało się terytorium Słowian. Świadczy o tym wiele współczesnych nazw miejscowości pochodzenia słowiańskiego, głównie o zakończeniach -in (Berlin), -itz (Görlitz) i – ow (Ratheow). Następnie przez stulecia Niemcy żyjący wśród Słowian Połabskich stopniowo przesuwali się na wschód, na terytorium dzisiejszej Polski, początkowo w niewielkiej liczbie. Zmieniło się to dramatycznie pod koniec XVIII wieku, kiedy doszło do rozbiorów i Polska została podzielona przez Prusy, Rosję i Austrię. W 1795 r. po trzecim rozbiorze Prusy zaanektowały znaczną część Rzeczpospolitej. Od tamtej pory, w ciągu zaledwie dziesięciu lat, tysiące niemieckich chłopów przedostawszy się do Polski w poszukiwaniu ziemi do uprawy roli, założyło tu setki nowych wiosek.Czytaj dalej