Zbór protestancki w Radzyminie

Dawny dom kantora, dalej dom pastora – obecnie posesje oddzielono siatką.
Dawny dom kantora, dalej dom pastora – obecnie posesje oddzielono siatką.

W książce lekarza Leona Bokiewicza „Opis powiatu radzymińskiego” jest zamieszczona wzmianka o zborze protestanckim, którego pozostałości znajdują się na terenie obecnego Radzymina. Leon Bokiewicz napisał: […]

Dzieciństwo – budowa domu (IV)

Zdjęcie – cegiełka zbiórki na nową cerkiew w Wołominie
Zdjęcie – cegiełka zbiórki na nową cerkiew w Wołominie

Jak pisałam już wcześniej, rodzice moi byli różnych wyznań. Mama była prawosławną Rosjanką, ojciec był poddanym niemieckim i ewangelikiem, urodzonym w Polsce. Rodzicom ta różnica […]

Parafia św. Izydora w Markach (XII)

Katolickie Stowarzyszenie Męskiejako jedna z organizacji dzialajacych przy parafii pw. Św. Izydora - Oracza w Markach.. W środku przy sztandarze proboszcz ks. Teodor Jesionowski. Fot. lata 30 XX w.
Katolickie Stowarzyszenie Męskie jako jedna z organizacji dzialajacych przy parafii pw. Św. Izydora - Oracza w Markach.. W środku przy sztandarze proboszcz ks. Teodor Jesionowski. Fot. lata 30 XX w.

Akcja Katolicka i działające w niej organizacje parafialne Inicjatorem powstania większości organizacji parafialnych w Markach był ówczesny proboszcz ks. Teodor Jesionowski oraz część bardziej wykształconych […]

Parafia św. Izydora w Markach (X)

Katolickie Stowarzyszenie Męskiejako jedna z organizacji dzialajacych przy parafii pw. Św. Izydora - Oracza w Markach.. W środku przy sztandarze proboszcz ks. Teodor Jesionowski. Fot. lata 30 XX w.
Katolickie Stowarzyszenie Męskie jako jedna z organizacji dzialajacych przy parafii pw. Św. Izydora - Oracza w Markach.. W środku przy sztandarze proboszcz ks. Teodor Jesionowski. Fot. lata 30 XX w.

Na uwagę zasługują formy pomocy duchowej udzielanej chorym przez kapłanów. Oprócz cyklicznych wizyt (zwykle odbywały się one raz w tygodniu – w piątek) miały miejsce organizowane w kościele msze Św., na których gromadzili się chorzy parafianie; zarówno ci, którzy dotarli do świątyni o własnych siłach jak i ci, których tu przywieziono na noszach… w niedzielę 15 lipca 1934 r. zostali zawiezieni do kościoła chorzy z parafii i niedołężni w liczbie około 60 osób. Przygotowano dla nich w głównej nawie kościoła łóżka żelazne z materacami, łóżka polowe, leżaki, fotele i krzesła. Ks. proboszcz obchodził kolejno chorych i spowiadał, następnie podczas mszy Św. Udzielił ks. wikary komunii św. podchodząc z puszką do każdego chorego. Dla wzmocnienia po komunii św. Kleryk każdemu choremu podawał trochę wina.

Ks. Teodor Jesionowski

Katolickie Stowarzyszenie Męskiejako jedna z organizacji dzialajacych przy parafii pw. Św. Izydora - Oracza w Markach.. W środku przy sztandarze proboszcz ks. Teodor Jesionowski. Fot. lata 30 XX w.
Katolickie Stowarzyszenie Męskie jako jedna z organizacji dzialajacych przy parafii pw. Św. Izydora - Oracza w Markach.. W środku przy sztandarze proboszcz ks. Teodor Jesionowski. Fot. lata 30 XX w.

Była to trudna placówka i bardzo zaniedbana, której poświęcił znów 15 lat swego życia. Na samym początku przeprowadził misję, cały szereg rekolekcji stanowych, poruszał sumienia wiernych, pracowity jak mrówka, niestrudzony, pełen inicjatywy. I po niespełna roku widać było wielkie zmiany. Ludzie, którzy dawniej już zapomnieli jaka ścieżka wiedzie do kościoła, tłumnie uczęszczali na wszelkie nabożeństwa. Z początku wiodła ich prosta ciekawość, a potem zasmakowali w tym co daje prawdziwe szczęście każdemu człowiekowi. Ksiądz proboszcz Jesionowski me tylko pracował w kościele, ale pragnąc, aby jego parafianie poszerzali jeszcze bardziej wiedzę religijną, żeby się kształcili i znaj dowali godziwą rozrywkę pobudował Dom Parafialny. W myśl zarządzeń Episkopatu zorganizował Akcję Katolicką w czterech zgodnych kolumnach jak mężów i niewiasty a potem młodzież żeńską i męską. Powołał Krucjatę Eucharystyczną dla dzieci, gdzie młodzież wychowywana była od podstaw, wszyscy co miesiąc odbywali wspólne spowiedzi, a potem były zebrania, zbiórki, wycieczki, kursy różne i godziwe zabawy.

Kaplica Ogrójca w Kobyłce

Pierwszym widokiem, jaki jawił się licznie przybywającym tu traktem z Warszawy pielgrzymom, była monumentalna budowla z dwiema wieżami niczym brama wjazdowa Niebieskiego Jeruzalem, co zdawał się potwierdzać niezachowany łaciński napis nad drzwiami głównymi do kościoła „To jest dom Boży i brama niebios”. Pielgrzymi od terenu dzisiejszej Zielonki szli pieszo do kościoła, rozważając po drodze stacje Drogi Krzyżowej. Droga ta kończyła się Kaplicą Ukrzyżowania i Grobu Chrystusa, zwaną potocznie Kaplicą Ogrójca.

Zarys dziejów społeczności żydowskiej w Radzyminie (II)

W dwudziestoleciu międzywojennym większość Żydów mieszkała w centrum miasta – przy Starym Rynku oraz w tzw. “okrąglaku”, czyli w skupisku domów i sklepów między ulicami: Warszawską, Konstytucji 3 Maja oraz Placem Tadeusza Kościuszki. W Radzyminie były wówczas trzy bóżnice – przy ulicach Warszawskiej i Zduńskiej. Istniały także szkoły religijne: cheder – elementarna szkoła żydowska, jesziwa – odpowiednik świeckiej szkoły średniej oraz utworzona w 1922 r. przez Agudas Izrael szkoła dla dziewcząt pod nazwą Bejt Jakow. Wymienione szkoły miały wyłącznie prywatny charakter. Ponadto część dzieci uczęszczała do państwowych szkół powszechnych, np. od 1934 r. dzieci żydowskie uczyły się w budynku obecnej Szkoły Podstawowej nr 1.

Parafia św. Izydora w Markach (VI)

Inicjatorem budowy był ks. Jesionowski, przedstawiciele Dozoru Kościelnego oraz członkowie powstającej AK. Budowę rozpoczęto wiosną 1932 r. sprowadzeniem 15 ton wapna, które zalasowano i zbudowano nad nim specjalna szopę. W tym też roku wybudowano studnię. Od tego momentu na łamach ukazujących się zwykle co miesiąc WP drukowano tzw. Złotą Księgę Dobroczyńców, w której zamieszczano nazwiska osób, które w jakikolwiek sposób przyczyniły się do budowy DK.

Zarys dziejów społeczności żydowskiej w Radzyminie (I)

Już w latach czterdziestych XIX wieku w Radzyminie istniała silna i dobrze zorganizowana gmina żydowska. W 1840 r. ze składek członków gminy została wybudowana przy ulicy Warszawskiej okazała, drewniana bóżnica. Żydzi opanowali handel w mieście i okolicznych wsiach. Dzierżawili karczmy dworskie oraz prowadzili spółkę przewozową. Zajmowali się również rzemiosłem i pośredniczyli w różnego rodzaju transakcjach handlowych. Ponadto w latach trzydziestych XIX wieku Jonisz i Dawid Bernbaumowie otworzyli niewielką fabrykę mydła.

Parafia św. Izydora w Markach (V)

decyzją ówczesnego zwierzchnika Kościoła Rzymsko Katolickiego na ziemiach polskich ks. kardynała Aleksandra Kakowskiego kościół w Markach z dniem 20 października 1917 r. staje się samodzielną parafią, niezależną od parafii Matki Boskiej Loretańskiej na Pradze i jej grodziskiej filii, która teraz stała się filią podległą parafii w Markach. Proboszczem parafii mianowany został ks. D. Budzejko.

Parafia św. Izydora w Markach (IV)

budowa kosciola marki
budowa kosciola marki

Hasła rodzącego się ruchu socjalistycznego stały się przyczyną podziałów i polaryzacji wśród społeczności mareckiej. Szczególnie te, które burzyły dotychczasowy porządek społeczny i pośrednio atakowały religię zostały zdecydowanie odrzucone przez ludzi skupionych wokół kościoła. Swego rodzaju przeciwwagą dla tworzących się partii socjalistycznych były stowarzyszenia i organizacje również skupiające robotników organizujące się przy mareckim kościele.