Życie społeczno-polityczne w Radzyminie w okresie międzywojennym (II)

radzymin ii rp
radzymin ii rp

W omawianym okresie do grona najbardziej aktywnie działających w mieście organizacji można zaliczyć m.in. Związek Strzelecki (jego prezesem przez wiele lat był pisarz hipoteczny w Radzyminie – Jan Łojkuń, a sekretarzem miejscowy komornik – Czesław Laube), Związek Peowiaków, Stowarzyszenie Młodzieży Katolickiej, Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet, Stowarzyszenie Rezewistów i Byłych Wojskowych RP (najbardziej znani działacze: Jan Burkchard, Henryk Szymborski, Franciszek Sztajerwold oraz Stanisław Kronenberg), a także kierowane przez Karola Łobodowskiego oraz ks. Aleksandra Kobylińskiego Towarzystwo Gimnastyczne “Sokół”.

Życie społeczno-polityczne w Radzyminie w okresie międzywojennym (I)

radzymin ii rp
radzymin ii rp

Mieszkańcy Radzymina z entuzjazmem powitali nadchodzącą Niepodległość i aktywnie włączyli się w organizowanie zrębów polskiej władzy w mieście. Już 10 listopada 1918 r. miejscowy oddział POW, pod dowództwem Juliusza Dudzińskiego, rozbroił stacjonujący w Radzyminie oddział żołnierzy niemieckich. Z gmachów publicznych zniknęły obce flagi oraz plakaty z zarządzeniami władz okupacyjnych. 14 listopada w radzymińskim kościele odbyło się nabożeństwo dziękczynne “za Ojczyznę”, które w obecności licznie zgromadzonych wiernych odprawił proboszcz parafii ks. Aleksander Kobyliński. Ludzie płakali ze wzruszenia, śpiewając “Boże coś Polskę”, a na ulicach miasta powiewały biało-czerwone flagi.

Bitwa Warszawska w Tłuszczu

bitwa warszawska w t uszczu FgvPSFeI
bitwa warszawska w t uszczu FgvPSFeI

Niedawno obchodziliśmy 99 rocznicę zwycięskiej Bitwy Warszawskiej. Zwykle myślimy wtedy o Ossowie i Radzyminie. Warto jednak pamiętać, że zanim Bolszewicy dotarli do tych miejscowości wiele […]

Burmistrz Radzymina ze Stryjek

Burmistrz Stanisław Marszał (pierwszy od prawej) w miejskiej elektrowni.
Burmistrz Stanisław Marszał (pierwszy od prawej) w miejskiej elektrowni.

W roku 1875, w małej miejscowości Stryjki koło Tłuszcza urodził się Stanisław Marszał. Zapisał się szczególnie pozytywnie dla historii Radzymina, a sprawowany przezeń mandat burmistrza […]

Trzy dni w Radzyminie piętnaście lat temu

Cmentarz w Radzyminie, rok 1935
Cmentarz w Radzyminie, rok 1935

Po obchodzie miasta wróciliśmy do magistratu. Tutaj komisarz Smirnow oświadczył mi, że zostaję usunięty ze stanowiska burmistrza i że władzę w mieście obejmuje rewkom. Zażądali podania nazwisk miejscowych działaczy socjalistycznych, aby ich “zaprosić” do rewkomu. Wskazałem im kilku, ale działacze zbojkotowali zaproszenie bolszewickie i żaden z nich nie stawił się. Zaproponowano mi stanowisko referenta w rewkomie, który chcieli utworzyć własnemi siłami. Podziękowałem za ten zaszczyt, tłumacząc się nieznajomością języka rosyjskiego, jakkolwiek doskonale go znałem, Wtedy kazali mi być tłumaczem, na co już musiałem się zgodzić. W kilka godzin później do bolszewików zjawiły się dwie delegacje ludności: chrześcijańska i żydowska. Obydwie prosiły o pozostawienie mnie na stanowisku burmistrza. Bolszewicy odpowiedzieli wykrętnie, że narazie pozostaję, jakkolwiek w innym charakterze, i że wkrótce odbędą się wybory burmistrza, a wtedy mogą mnie wybrać, skoro mają do mnie zaufanie.

W Radzyminie

Miasto utrzymuje 5 przedszkoli dla 250 dzieci, kosztuje to około 21,000 zł. rocznie. Ministerstwo Oświaty udziela na ten cel zaledwie 1,000, co jest tak niewystarczającem, że pomimo wszelkich wysiłków, by tę tak pożyteczną placówkę utrzymać, Magistrat, przy ogólnym niedostatku mieszkańców, będzie zmuszony przedszkola zamknąć o ile Ministerstwo nie zdecyduje się pokryć wydatków przynajmniej w części. A potrzebnych inwestycyj tyle, które dokonane w roku bieżącym będą jednak, bo są one gwałtownie pilne. Przeprowadzoną więc zostanie przeróbka rzeźni miejskiej podług najnowszych wymagań technicznych i sanitarnych.  Kładzie się nacisk na zupełne wykończenie budynku dla 2-ch szkół powszechnych; pomieszczą one 1200 dziatwy.

Miasto Radzymin

miasto radzymin  e
miasto radzymin e

W odległości 23 klm. od Warszawy leży miasto powiatowe Radzymin, które od czasu najazdu bolszewickiego jest na ustach całej Polski. Tu prawie u wrót Warszawy […]

Powiatowe awansy

kurjer warszawski
kurjer warszawski

Sekretarz pow. radzymińskiego, Stanisław Bartmański, został referentem do spraw finansowych w tymże powiecie. P.o. archiwisty, dziennikarza i ekspedytora powiatu radzymińskiego, Stanisław Marszał, został p.o. sekretarza […]