Urodziłem się nad Cienką (IV)

stryjki ulasek oldaki
stryjki ulasek oldaki

Miejsce na wzniesieniu, gdzie stał dom, ziało czarnym dołem dawnych piwnic, a na jego dnie tliły się jeszcze spopielałe szczątki domu i jego wyposażenia. Nad nim unosił się lekki jasny dymek. Drzewa wokół domu, stojące bliżej, spaliły się doszczętnie, stojące dalej były czarnymi zwęglonymi kikutami, sterczącymi na tle nieba. Ocalały natomiast krzaki bzu, gęstwiną otaczające alejkę dojazdową, biegnącą poniżej wzniesienia, na którym stał dom.

Urodziłem się nad Cienką (III)

Czesław Rozmirski
Czesław Rozmirski

Któregoś dnia przejeżdżający drogą motocyklowy patrol niemiecki zauważył nasz schron. Pojazd zatrzymał się i kilku Niemców podeszło do wejścia. Jeden z nich z okrzykiem ,,Banditen! Banditen!” sięgnął po granat. Wtedy Ojciec wytłumaczył mu po niemiecku, że tu nie ma żadnych bandytów, tylko chore kobiety i dzieci, czym go uspokoił i odwiódł od pierwotnego zamiaru. Po chwili Niemcy odjechali. Faktycznie w schronie była chora kobieta – i to bardzo. Tą kobietą była nasza Mama, która od pewnego czasu walczyła z jakąś dziwną chorobą, jakimś zatruciem organizmu objawiającym się ranami na nogach. Teraz leżała w schronie z czterdziestostopniową gorączką.

Jan Estkowski – losy żołnierza i honorowego obywatela Tłuszcza (VI)

Tluszcz

W obliczu nadchodzącej klęski, z Tłuszcza pospiesznie wycofali się Niemcy, żandarmeria, policja kolejowa i urzędnicy. W tym samym czasie do miasta weszły oddziały Armii Krajowej, witane owacyjnie przez mieszkańców. Od zachodu weszła do Tłuszcza grupa Józefa Marcinkowskiego „Wyboja”, od wschodu kompania Wacława Wierzby „Odrowąża”. Na teren osady zaczęli spływać także kolejni żołnierze obwodu. W zabudowaniach „Rolnika” na ul. Kościuszki swój sztab ulokował dowódca pułku Edward Nowicki „Jog”. Ewentualna obrona Tłuszcza została powierzona mjrowi Jerzemu Iszkowskiemu „Orczykowi”.

Jan Estkowski – losy żołnierza i honorowego obywatela Tłuszcza (cz. IV)

Chrzesne
Od lewej por. Jan Nowicki, por. Jan Estkowski, pchor. Stanisław Wojciechowski (Chrzęsne 1944 rok)

Folwark Niestępowo położony był blisko dziesięć kilometrów na południowy zachód od Pułtuska, po zachodniej stronie Narwi. Agronomem majątku w przeddzień wybuchu wojny był brat Jana […]

Dzieci w ogrodzie – historia pewnej polanki

dzieci w ogrodzie e
dzieci w ogrodzie e

W czasie II wojny światowej Wincentyna Karska wspierała Armię Krajową. Śródleśna polanka, na której stały budynki Gajówki i kantorka, była cichym i odludnym miejscem, więc często pojawiali się tam partyzanci z AK – zazwyczaj po przeprowadzonych akcjach dywersyjnych w Tłuszczu. Latem 1944 roku podczas akcji „Burza”, w Gajówce tej swój sztab miał podpułkownik Kazimierz Suski „Rewera”. Jego oficerem osłony był ppor. Jan Estkowski „Szczapa”, ukrywający się przed Niemcami właśnie w pałacu w Chrzęsnem i pobliskim dworze w Ulasku.

Wieś, dwór, parafia. Relacje międzyludzkie i pracownicze.

Chrzesne  M Stefanowski palac e
Pałac Koskowskich i Karskich w Chrzęsnem na przełomie XIX i XX wieku; zbiory Michała Stefanowskiego

Przynieśliśmy plon, z całego pola zbiór. To srebro, to złoto, przynieśliśmy z ochotą. Zżęli, związali, gospodarzom w ręce oddali. Janina Kujawska z Łochowa120 Na terenie […]