Komitet Obywatelski gminy Małopole

K.O. powstał 11-go kwietnia 1915 r. z terenem działalności ściśle w granicach gminy. Samodzielną sekcją w K.O. była sekcja sanitarna. Miejscowość ma charakter wiejski, posiada browar i 3 torfiarnie, rozpowszechniony w niej jest handel końmi i drzewem. Przed wojną liczba mieszkańców wynosiła około 9800, zmniejszyła się wskutek mobilizacji. Przed zawiązaniem K. O. było 9 szkół w gminie.

Bezpośrednio z powodu wojny ucierpiały miejscowości Ślężany, gdzie zniszczono pałac, spalono drzewo budulcowe należące do dworu i zabrano 5 koni, i Małopole, gdzie zabrano 3 dzwony z kościoła. Zniszczenia powyższe miały miejsce w początkach sierpnia 1915 r. Pośrednio wskutek wojny miejscowość nie ucierpiała.

Działalność K. O. w kierunku dobroczynnym dla zbiegów wyraziła się w przyjęciu około 300 osób z Pułtuskiego, Ciechanowskiego i Płońskiego, skierowanych częściowo przez K.O. powiatowy, częściowo przybyłych samorzutnie. Zbiegowie rozmieszczeni zostali przez K.O. w mieszkaniach ofiarowanych bezinteresownie przez włościan. Akcją żywnościową dla bezdomnych zajął się również K.O. miejscowy.

Działalność K. O. w kierunku sanitarnym wyraziła się w utworzeniu odrębnej sekcji sanitarnej i dozoru sanitarnego, w przedsięwzięciu masowego szczepienia ospy, oględzin sanitarnych sklepów spożywczych, w oczyszczeniu studzien i zasypaniu niezdatnych, (miejscowość przechodziła epidemję tyfusu brzusznego i krwawej dyzenterji).

Straż obywatelska była zorganizowana w porozumieniu z komendanturą powiatową i miała organizację wewnętrzną odpowiednio do regulaminu K.O.G.W. Liczyła 35 członków i ujawniła kilka drobnych przestępstw. Sąd obywatelski rozpoczął przyjmowanie spraw i doręczanie pozwów; do sądzenia spraw nie doszło. Sąd miał działać w nowym składzie w osobie wyznaczonego przez C.K.O. p. Jeleniewskiego.

Rada gminna była zorganizowana 30-go sierpnia 1915 r. Rada uchwaliła utrzymanie dawniejszych 9 szkół, wydawanie wsparć rezerwistkom i nałożenie podatku (od morga) na całą gminę w sumie 10.000 rb. Stosunek wójta do Rady był dobry.

Skład osobisty K.O.: Juljusz Jaworski ob. z. prezes, X. Henryk Grabowski zast. prezesa, Antoni Szczepański włość, skarbnik, Piotr Fluks nauczyciel sekretarz, członkowie: Stefan Czajkowski włość., Dominik Kozłowski włość.

Organizacja i prace Komitetów Obywatelskich na terenie Gubernji Warszawskiej.
Cz. 1. Sprawozdanie Komitetu Obywatelskiego Gubernji Warszawskiej.
Cenzurowane przez Urząd Prasowy Niemiecki d. 12 maja 1916 r.