Wołomińskie huty szkła w pierwszych latach niepodległości (1918-1929)

Wołomińska huta "Vitrum" po 1927 roku. Pierwszy z prawej Marian Preksler.
Wołomińska huta "Vitrum" po 1927 roku. Pierwszy z prawej Marian Preksler.

Lata 1921-1927 są dla Wołomina okresem bardzo dynamicznego rozwoju. Ludność miasta, licząca w 1921 roku 6.404 osoby, zwiększa się do 17.500 osób. Dwu i półkrotnie powiększała się liczba budynków mieszkalnych z 416 do 1080. Odbudowane zostały zakłady przemysłowo istniejące przed wojną i uruchomione nowe. Już w 1924 roku osiągnięty został przedwojenny poziom zatrudnienia w przemyśle. Decydujące znaczenie miało tu uruchomienie obu hut, które łącznie zatrudniały ponad 500 pracowników.

Pierwsze lata huty “Wołomin” – lata 1906 – 1907

List z informacją o strajku robotników huty "Wołomin" w październiku 1906 r.
List z informacją o strajku robotników huty "Wołomin" w październiku 1906 r.

W dniu 19 października 1906 r. rozpoczął się w wołomińskiej hucie pierwszy strajk ekonomiczny, który był zarazem pierwszym strajkiem tego typu w Wołominie. Do strajku przystąpiło 15 hutników – majstrów oraz 25 ich pomocników. Robotnicy zażądali podwyżki zarobków o 12,5 procent. Żądanie to popierało również dwudziestu pracujących w hucie szlifierzy, którzy nie przerwali jednak pracy, chociaż grozili jej porzuceniem. Wobec nieustępliwej postawy fabrykanta w trakcie rozmów z przedstawicielami robotników, w których uczestniczył również inspektor fabryczny E. Karpiński, żądanie podwyżki zarobków zostało zmienione na postulat zatrudnienia przez właścicieli huty specjalnych robotników do wyjmowania gotowych wyrobów z piecyków po odprężeniu. Do tego czasu czynność ta należała do obowiązków zespołów hutniczych. Wobec zobowiązania się właścicieli do spełnienia tego postulatu strajk został zakończony w dniu 24 października 1906 roku.

Ostatnia wielka akcja strajkowa w Hucie Szkła “Vitrum”

Załogę do strajku mobilizował Komitet Miejski KPP w Wołominie, poprzez swoje komórki w hucie. 12 maja 1937 r. podczas ogólnego zebrania całej załogi wyłoniony został Komitet Strajkowy, w skład którego weszło trzech członków KPP, a mianowicie: Mieczysław Lipert, Julian Libich i Stanisław Dębski. Jak wielki autorytet na terenie huty miała KPP może świadczyć fakt wybrania Mieczysława Liperta na przewodniczącego Komitetu Strajkowego. Jedynie ze względów taktycznych Lipert zmuszomy był z funkcji tej zrezygnować. 12 maja 1937 r. wybuchł strajk w hucie „Vitrum”, obejmując całą załogę w liczbie 370 osób. Wybuchł jeden z największych strajków okupacyjnych w Polsce w przemyśle szklarskim. Strajk trwał przeszło 7 tygodni i zakończył się 25 czerwca 1937 r. pełnym sukcesem bohaterskiej załogi huty „Vitrum”…

Ze stemplem Waffen-SS

new
Huta, rok 1947

Kolejny ciekawy fragment wspomnień Antoniego Marianowicza z okresu okupacji, w którym porusza temat pozyskiwania bezcennych “dokumentów ze stemplem Waffen-SS”. Po tamtym dramatycznym napadzie na kasę, […]