K.O. został zorganizowany 18-go czerwca 1915 r. Działalność K.O. obejmowała całą gminę z wyjątkiem miasta Radzymina, które posiadało osobny K.O. Samodzielnych sekcji w K.O. było dwie, sekcja sanitarna i sekcja opieki nad zbiegami. Miejscowość ma charakter wiejski. Posiada ożywiony handel świniami i produktami wiejskiemi; rozpowszechnione również jest wynajmowanie mieszkań na letniska. Mieszkańców miejscowość liczyła przed wojną około 10.000. Ilość ta zmniejszyła się trochę wskutek mobilizacji i wysiedlenia kolonistów niemieckich. Przed zawiązaniem K.O. były 3 szkoły w gminie.
Bezpośrednio z powodu wojny miejscowość ucierpiała minimalnie; poniosła bowiem jedynie pewne straty w zniszczonych płotach i w paszy wziętej przez wojska i zbiegów w październiku 1914 r. i w czerwcu i lipcu 1915 r. Pośrednio wskutek wojny gmina nietylko nie ucierpiała, lecz przeciwnie – wzbogaciła się dzięki zarobkom przy okopach i podrożeniu produktów wiejskich.
Działalność K. O. w kierunku dobroczynnym dla zbiegów wyraziła się w przyjęciu 2500 bezdomnych przeważnie z Płońskiego, skierowanych przez K.O. Jabłonna-Chotomów (punkt etapowy K.O.G.W.). Zbiegowie zamieszkali w mieszkaniach dostarczonych bezinteresownie przez ludność miejscową; akcją rozlokowania ich zajął się K.O. przy udziale P. Korniłowicza, delegata od K.O. powiatowego oraz delegata K.O.G.W. Akcję żywnościową dla zbiegów prowadził K.O.G.W. przy udziale hurtowni Radzymińskiej i P. Frydrychewicza. Chorzy zbiegowie korzystali z przychodni Radzymińskiej. Projektowano założyć ochronę w Kobyłce.
W sprawie robót przymusowych K.O. założył protest, z pomyślnym skutkiem, z powodu powołania do pracy kobiet i dzieci.
Działalność sanitarna K.O. wyraziła się w zorganizowaniu sekcji i dozoru sanitarnego, w przedsięwzięciu robót asenizacyjnych i w przeprowadzeniu masowego szczepienia ospy. Ludność miejscowa korzystała z herbaciarni i szpitala w m. Radzyminie (Miejscowość przechodziła słabą epidemję szkarlatyny i krwawej dyzenterji).
Straż obywatelska była zorganizowana w porozumieniu z Komendaturą powiatową stosownie do regulaminu K.O.G.W. liczyła 39 członków i ujawniła przestępstwa przeważnie na tle niszczenia lasów.
Sąd obywatelski nie rozpoczął działalności. Projektowana była w tej sprawie zmiana zakresu teryiorjum; sędzią zaś miał być b. sędzia gminny P. Jeleniewski, mianowany przez C.K.O.
Rada gminna została utworzona dnia 30 sierpnia 1915 r. Rada uchwaliła puścić w ruch dawne szkoły, założyć szkoły we wszystkich wsiach i opracowała akcję podatkową. Stosunek wójta do Rady był poprawny.
Skład osobisty K. O.: Józef Werelich prezes, Antoni Rogóski komisarz S.O. zast. prezesa, Leon Ostrowski skarbnik, Jan Wardak sekretarz; członkowie: Czesław Adamowski, Władysław Sokołowski.
Organizacja i prace Komitetów Obywatelskich na terenie Gubernji Warszawskiej.
Cz. 1. Sprawozdanie Komitetu Obywatelskiego Gubernji Warszawskiej.
Cenzurowane przez Urząd Prasowy Niemiecki d. 12 maja 1916 r.
Autora wspiera Wołomin Światłowód
+ There are no comments
Add yours