Niebywały wyzysk

Niemal codziennie czytamy o wypadkach kolejowych w mniejszych lub większych rozmiarach, i zawsze winnymi owych wypadków są niżsi oficyaliści. A ponieważ od tych właśnie niższych oficyalistów kolejowych zależy nasze życie podczas jazdy pociągami, warto przyjrzeć się czy owi winowajcy byli i są w możności spełniać swe obowiązki w warunkach, jakich ich postawiono. Za przykład weźmy świetnie prosperującą taką maleńką kolejkę Marecką, pobierającą za przejazd cztery razy większą opłatę aniżeli tramwaje w Warszawie.

Na kolejce tej, w tych dniach, służba ruchu otrzymała cyrkularz, podpisany przez Zarząd kolejki, ogłaszający, że naczelnicy stacyi i stróże stacyjni mają być codziennie na stanowisku w ciągu 19 godzin! a i to jeszcze tylko wówczas, jeżeli pociągi punktualnie kursować będą, co na tej kolejce zdarza się tylko w wypadkach nadzwyczajnych. Aby jednak służba nie miała powodu do narzekania na wyzysk, delikatnym rozumem wykombinowano taką spekulacyę, że czas 19 godzin podzielono na służbowy i odpoczynkowy, a więc tak np., że stróż obowiązany jest być na stacyi od godziny 5 m. 17 rano do g. 6 m. 11, a od 6 m. 12 do 6 m. 37 jest wolny, od 6 m. 38 do 7 m. 19 zajęty, a od 7 m. 20 do 8 m. 13 wolny i t.d. Dowcipne, co?

Należałoby jednak zapytać kto w takim razie zastąpi owych stróżów i naczelników na stacyach podczas owego „wywczasu“? Zastępców niema wcale i dni wolne dwa razy na miesiąc — również są tylko na papierze, to też wypadków na tej kolejce mamy więcej niż na najdłuższych kolejach normalnych, ale i tu zysk jeszcze pozostaje w rezultacie, bo kolejką tą jeżdżą przeważnie biedni włościanie i robotnicy, a gdy kolejka zabije takiego pasażera, to żonie jego, po uprzedniem nastraszeniu ją procesami, wciska się w rękę 50 lub 60 rb., a rzadko wyżej stu i sprawa załatwiona. Gdyby zaś przyszło trzymać odpowiednią ilość stróżów na stacyach i przejazdach — kosztowałoby to nierównie więcej.

Ot co znaczy umieć liczyć…

Pochodnia – chwila bieżąca ilustrowana
R. 1, 1908 nr 9