Pustelnik w sądzie

Dążenie do usunięcia lub zmniejszenia konkurencyi skłania częstokroć wytwórców nietylko do tworzenia syndykatu, ale i do zabezpieczania się za pomocą kontraktów, ograniczających prawa innych osób. Na tle takich kontraktów powstają nieraz spory, niepozbawione ogólniejszego znaczenia Jeden z tych sporów niedawno był przedmiotem rozpraw w III-im wydziale cywilnym sądu okręgowego warszawskiego. Pan Maksymilian Małachowski, reprezentant cegielni pod firmą „Pustelnik “. znajdującej się w majątku Pustelnik ABC, wytoczył powództwo przeciw właścicielowi sąsiedniego majątku Rościszewo, panu Janowi Rościszewskiemu, żądając od pozwanego zamknięcia założonej przez niego w Rościszewie cegielni.

Oba wymienione majątki, jak również i kilka sąsiednich, stanowiły prze laty jedną całość, mianowicie dobra „Pustelnik”, dobra te zostały częściowo rozprzedane różnym osobom, otrzymując jednocześnie odrębne nazwy.

P. Małachowski oparł powództwo swoje na zasadach kontraktu kupna majątku Pustelnik ABC, stanowiącego cześć powyżej wspomnianych dóbr, dawni właściciele których obowiązali się nie odprzedawać na przyszłość pozostałych części dóbr pod zakładanie cegielni bez zezwolenia właściciela majątku Pustelnik ABC. Rygor ten został wniesiony i wykazu hipotecznego dóbr „Pustelnik”, następnie i do wykazów odseparowanych majątków, między innemi i do wykazu hypotecznego majątku Rościszewo.

Do powództwa p. Małachowskiego, w imieniu którego stawał adw. przys. Szteyner, przyłączył się adw. przys. Sonneberg, jako pełnomocnik właściciela cegielni Marki, żądając również zaniknięcia cegielni Rościszewskiego. Zauważyć należy, iż właściciel cegielni „Marki”, założonej na gruntach b. dóbr „Pustelnik”. p. Szulim Halber zdołał uzyskać w swoim czasie od powoda zezwolenie na otwarcie cegielni.

Obrońca p. Rościszewski go, adw. przys. Bardzki, w replice swej żądał oddalenia powództwa, twierdząc, że wyżej przytoczony rygor jest nieważny, ogranicza bowiem prawo własności, jako prawo nieograniczonego rozporządzania i użytkowania rzeczą, a prócz tego ustanawia służebność na majątku na rzecz danej osoby, służebność, nieznaną w obowiązującem prawie.

Sąd okręgowy całkowicie zasądził powództwo, zobowiązując p. Rościszewskiego do zamknięcia cegielni, przyczem nakazał niezwłoczne wykonanie wyroku. W motywach swych sąd uznał, iż rygor, ograniczający prawo własności, został ustanowiony na korzyść majątku Pustelnik ABC, a nie na korzyść danej osoby właściciela, a tem samem jest przez prawo dozwolonym; co się tyczy ograniczenia prawa własności, to tylko takie mogą być uznane, zdaniem sądu, za sprzeczne z określeniem prawa własności, które całkowicie pozbawiają właściciela możności użytkowania i korzystania z rzeczy; ograniczenia zaś lub służebności, które re zabraniają tylko pewnego rodzaju przemysłu i nie pozbawiają właściciela możności użyłkowania z majątku wszelkiemi innemi sposobami, posiadają moc obowiązującą dla stron.

Od wyroku tego obrońca p. Rościszewskiego założył skargę apelacyjną.

W. C.

Gazeta Polska (dawniej Codzienna)
13 grudnia 1898, nr 137