KWATERA C4
Arkadiusz Kołodziejczyk (1957-2011). Historyk, nauczyciel akademicki na Uniwersytecie Warszawskim, w ostatnich latach życia związany z Uniwersytetem Przyrodniczo-Humanistycznym (Akademia Podlaska) w Siedlcach. Jego zainteresowania badawcze dotyczyły historii Mazowsza i Podlasia, historii Polski XX w. oraz dziejów islamu w Polsce. Autor wielu prac naukowych. Redaktor naczelny „Rocznika Wołomińskiego” (2005-2010). Członek wielu towarzystw naukowych.
KWATERA D4
Józef Czarnecki (1891-1974). Artysta muzyk, wybitny waltornista. Śpiewu i gry na różnych instrumentach uczył się w teatrze objazdowym. Grając w orkiestrze garnizonowej w armii carskiej wystąpił przed carem. Po 1918 r. był pierwszym w niepodległej Polsce waltornistą orkiestry Teatru Wielkiego Opery Stołecznej w Warszawie. Koncertował za granicą. Zyskał sławę jednego z najlepszych waltornistów w Europie. Pod koniec lat dwudziestych XX w. zamieszkał w Górkach Mironowskich pod Wołominem. W czasie II wojny światowej występował w orkiestrze Filharmonii Krakowskiej. Do Wołomina wrócił w 1952 r. Grał w orkiestrze Polskiego Radia i Telewizji pod dyrekcją Stefana Rachonia, współpracował z Teatrem Wielkim i Operetką Warszawską, a także z orkiestrą dętą w Wołominie.
KWATERA E3
Mikołaj Błeszyński (1911-1944), Kazimierz Pazio (1916-1944). Inskrypcja na pomniku głosi, że obaj zmarli śmiercią tragiczną 12 maja 1944 r. Wiadomo, że Niemcy zmusili ich do ciężkiej pracy fizycznej, torturowali, a potem wrzucili do podpalonego domu. Spłonęli żywcem. Zostali upamiętnieni na tablicy poświęconej poległym i zamordowanym żołnierzom AK rejonu Wołomin, znajdującej się w kościele Matki Bożej Częstochowskiej.
KWATERA E2
Maria Dzwonkowska z d. Szumowicz (1889-1975). Nauczycielka biologii. Wiosną 1920 r. przyjechała jako repatriantka z Rosji. Zamieszkała w Wołominie. Uczyła w szkołach warszawskich (1921-1939). W czasie II wojny światowej działała w Tajnej Organizacji Nauczycielskiej. Po 1945 r. pracowała jako nauczycielka w Miejskim Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącym w Wołominie. Ludwik Dzwonkowski (1892-1972), mąż Marii, lekarz, adiunkt Akademii Medycznej w Warszawie.
Stefan Podhorodecki (1897-1973), Petronela z d. Ilnicka (1904-1993). Rodzice Leszka (1934-2000), historyka, doktora nauk humanistycznych, nauczyciela, autora prac naukowych, książek historycznych, podręczników historii dla szkół średnich. Rodzina zamieszkała w Wołominie w 1953 r. Stefan był księgowym w magistracie, a po 1945 r. głównym księgowym w Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” w Wołominie. Petronela także była księgową. W latach pięćdziesiątych zatrudniono ją w Powiatowym Związku Gminnych Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” w Radzyminie. Potem pracowała w działach finansowych różnych instytucji w Warszawie.
KWATERA E1
Maria Krystyna Nachtman (1924-1992). Lekarz pediatra. W latach trzydziestych harcerka. W czasie II wojny światowej sierżant Narodowych Sił Zbrojnych, ps. Agata. Aresztowana i po tajnym procesie 3 listopada 1947 r. skazana na sześć lat więzienia. Wyszła na wolność po trzech latach, prawdopodobnie dzięki żonie doktora Franka, która w liście do Bolesława Bieruta napisała, że Maria Nachtman w czasie wojny, narażając swoje życie ratowała jej męża. Bohaterka książki Wacława Holewińskiego „Opowiem ci o wolności”.
KWATERA D1
Paweł Chomiczewski (1898-1971) Kolejarz. Uczestnik wojny na froncie litewsko-białoruskim (1919-1921), brał udział w zajęciu Wilna w 1920 r. W wolnej Polsce ukończył kurs dla kandydatów na dyżurnych ruchu i zawiadowców stacji (1925). W 1926 r. zamieszkał w Wołominie. Pracował jako dyżurny ruchu na stacjach Wołomin (1925-1938) i Warszawa Główna Towarowa (1938-1939). Między 9 a 12 września 1939 r., po uruchomieniu – z własnej inicjatywy – opuszczonej stacji w Zielonce, przeprowadził kilkanaście transportów wojskowych do Rembertowa, Miłosnej i Mińska Maz. Za ten czyn odznaczony dwukrotnie Krzyżem Walecznych. W czasie II wojny światowej był dyżurnym ruchu w Wołominie. Do 1963 r. pracował w Zarządzie Przewozów Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Warszawie, później w Wydziale Komunalnym Urzędu Miasta w Wołominie.
Jan Sikorski (1896-1941). Doktor medycyny. Ochotnik w wojnie 1920 r. Odznaczony Krzyżem Walecznych. W 1931 r. zamieszkał w Wołominie. Zorganizował Ubezpieczalnię Społeczną. Był jej naczelnym lekarzem. We wrześniu 1939 r. współtworzył Szpital Obywatelski Czasu Wojennego. Leczył bezpłatnie, udzielał pomocy materialnej chorym i ubogim. Zmarł nagle 12 maja 1941 r. Jego pogrzeb stał się wyrazem hołdu i wdzięczności uczestniczących w nim osób. Trumnę z ciałem „wołomińskiego Judyma” niesiono na ramionach z Wołomina na cmentarz w Kobyłce. W 1945 r. dr Jan Sikorski został patronem Miejskiego Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego w Wołominie. Później „zastąpił” go
Wacław Nałkowski.
KWATERA C1
Jerzy Cudny (1918-1989). Harcerz, sportowiec, zawodnik sekcji piłki nożnej, działacz KS „Huragan”. W czasie II wojny światowej żołnierz Narodowych Sił Zbrojnych, ps. Jur. Od 1945 r. całe życie poświęcił działalności sportowej. We wrześniu tego roku poślubił Danutę z d. Traube. Ustaloną datę ślubu zmieniono, gdyż kolidowała z ważnym meczem. Kontuzja uniemożliwiała mu czynne uprawianie sportu. Został działaczem i trenerem. Kierował sekcją siatkówki (1953-1987). W latach sześćdziesiątych wołomińscy siatkarze osiągali największe sukcesy. Z okazji 50-lecia „Huraganu” zorganizował wystawę poświęconą jego historii. Szesnaście lat po śmierci Cudnego powstało Muzeum Sportu, którego on został patronem.
KWATERA C2
Stanisława Domicella Bobkowska z d. Kaftańska (1895-1961) Nauczycielka. Wiedzę zdobywała w Piotrogrodzie i Moskwie, tam też przekazywała ją polskim dzieciom. Później pracowała na Kaukazie. W 1921 r. przyjechała do Polski. Studiowała na Uniwersytecie Warszawskim. Wkrótce zamieszkała w Wołominie. Rozpoczęła pracę w 7-klasowej Publicznej Szkole Powszechnej. Uczyła polskiego, a w starszych klasach francuskiego. W czasie II wojny światowej prowadziła zajęcia na tajnych kompletach i działała w szeregach AK. Po 1945 r. pracowała w Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącym w Wołominie. Prosiła, aby pochować ją tak jak jej kolegów z podziemia poległych w czasie wojny – w nieheblowanej trumnie. Życzenie spełniono.
KWATERA B4
Konstanty Tokarski (1871-1938) Pracownik biurowy Drogi Żelaznej Sankt Petersbursko-Warszawskiej. Na początku XX w. zamieszkał z rodziną w Wołominie. W czasie I wojny światowej jako urzędnik państwowy został przymusowo ewakuowany do Rosji. Wyjechał z żoną i siedmiorgiem dzieci. Zamieszkali w Moskwie. Tam zastała ich rewolucja bolszewicka. Konstanty i synowie zostali aresztowani, ale po interwencji żony i matki u Feliksa Dzierżyńskiego odzyskali wolność. W 1921 r. rodzina wróciła do Wołomina. Jeden z synów został w Moskwie. Konstanty aktywnie działał w środowisku wyznawców prawosławia. Do końca życia pracował na kolei. W grobie spoczywają: Emilia z d. Radecka (1872-1955), żona Konstantego; córki Emilii i Konstantego – Olga, Zofia, Elżbieta Użyczak, Eugenia Kűhn; Borys (1922-2004), syn Aleksandra, wnuk Konstantego i Emilii, zawodnik, trener, działacz KS „Huragan” (sekcja piłki nożnej i siatkowej), prezes Mazowieckiego Związku Piłki Siatkowej; Jadwiga z d. Radzikowska, żona Borysa; Andrzej (1948-2012) syn Borysa, człowiek kolei w czwartym pokoleniu, m.in. naczelnik wydziału biura współpracy z zagranicą w Dyrekcji Generalnej PKP, dyrektor w Gabinecie Zarządu PKP S.A., doradca ws. kontaktów ze Wschodem w PKP Intercity S.A.; Lech Maciej, syn Borysa.
W przygotowaniu spaceru nieocenioną pomocą były dla mnie następujące publikacje:
- Ks. Kazimierz Konowrocki, Maria Balicka: „Cmentarz parafii Świętej Trójcy w Kobyłce”, Wydawnictwo „Perła”, Paprotnia 2003.
- Marzena Kubacz: „Henryk Konstanty Woyciechowski (1851-1934)”, Urząd Miejski w Wołominie, Wołomin 2014.
- Anna Wojtkowska: „Oświatowe życiorysy z Wołominem związane”, Tom I, Urząd Miejski w Wołominie, Wołomin 2013.
- „Życiorysy z Wołominem związane… (Historia miasta pisana ludzkimi losami)”. Praca zbiorowa pod redakcją Marzeny Kubacz i Agaty Sobczak, Muzeum im. Zofiii i Wacława Nałkowskich „Dom nad Łąkami” w Wołominie, Urząd Miejski w Wołominie, Wołomin 2009.
„Rocznik Wołomiński”
tom XV, 2019
Maria Balicka, mgr filologii polskiej Uniwersytetu Warszawskiego, honorowy obywatel miasta Kobyłka, nauczycielka Technikum Kolejowego im. inż. Stanisława Wysockiego w Warszawie, współautorka książek „Cmentarz parafii Świętej Trójcy w Kobyłce” wyd. Paprotnia 2003, „Jak to ze szkołą nie tylko w Kobyłce było” Kobyłka 2005, „Władysław Stanisław Reymont – pomocnik dozorcy plantowego, laureat literackiego Nobla” Warszawa 2005, „Kobyłka, migawki pamięci” Kobyłka 2006, autorka publikacji historycznych w prasie lokalnej i kolejowej, w tym wielu poświęconych dziejom Kobyłki, pomysłodawczyni i współorganizatorka spotkań patriotycznych i kulturalnych, rodowita mieszkanka Kobyłki, sekretarz Towarzystwa Przyjaciół Miasta Kobyłka.
+ There are no comments
Add yours