Tag: II Wojna Światowa
Tajne nauczanie w naszym regionie w okresie okupacji
Marki W okresie okupacji niemieckiej w Markach funkcjonowały Publiczna Szkoła Powszechna nr 1 w Pustelniku II i Publiczna Szkoła Powszechna nr 1 w Markach. Według […]
Prasa podziemna w Wołominie lat okupacji
90-letni dzisiaj Henryk Stanowski, mieszkaniec Wołomina od czasów przedwojennych, długoletni pracownik PKP, ma za sobą piękną kartę działalności w ruchu oporu. Zweryfikowany 16 grudnia 1981 […]
Narodowe Siły Zbrojne w powiecie radzymińskim
W połowie września 1939 roku oddziały niemieckie weszły na teren powiatu radzymińskiego. Zapoczątkowana tym okupacja trwała na tym terenie aż do września 1944 roku. W […]
Tajne nauczanie we wspomnieniach Krystyny Kwapiszewskiej
W okresie międzywojennym Wołomin nie posiadał ani jednej szkoły średniej. Młodzież po ukończeniu szkoły powszechnej kontynuowała swą naukę w średnich szkołach zawodowych lub gimnazjalnych w […]
Ostrzeżenia Sądu Obywatelskiego Specjalnego
Łagodniejszym od wyroku śmierci środkiem dyscyplinującym postawy obywateli w czasie okupacji było dość często orzekane ostrzeżenie, groźba kary śmierci wobec niewłaściwej postawy i działań zagrażających […]
Akcje wyrokowe w II Rejonie „Celków”
Akcje likwidacyjne, jeśli dotyczyły obywateli państwa polskiego, były poprzedzane wyrokiem sądu specjalnego (stąd „akcje wyrokowe”). Sądy specjalne tzw. kapturowe utworzono już w 1940 r. Od […]
Sądownictwo w II Rejonie “Celków”
W styczniu 1944 r. powołany został Prokurator Rejonu (kryptonim „Świeca”) ppor. NN „Łokietek” i powstał w II Rejonie „Celków” Sąd Obywatelski Specjalny (SOS), nazywany również […]
Donosicielstwo do gestapo i żandarmerii
Kolejnym ogromnie niebezpiecznym zjawiskiem zagrażającym członkom konspiracji, jak również ludziom nieprowadzącym takiej działalności, były donosy pisane do żandarmerii i gestapo na sąsiadów, znajomych, a czasami […]
Tajne nauczanie w Wołominie w latach 1939-1944 (V)
Tajne nauczanie jako forma obrony wołomińskiej społeczności przed okupantem Wybuch wojny dla całej społeczności Wołomina był wielką tragedią, ale wołominiacy nie poddawali się. Od pierwszych […]
Hitlerowska egzekucja 11 listopada 1939 roku
Idąc do stacji nie spotkałem na drodze ani jednego człowieka. Tuż przy stacji na rogu ulicy Literackiej była restauracja. Usłyszałem dochodzące z niej niemieckie wrzaski. Przeczuwając coś niedobrego szybko przemknąłem w stronę przejazdu kolejowego. Zbyt późno dostrzegłem, że stał tam przy samych torach kryty samochód policyjny i wóz pancerny. W samochodzie i koło samochodu stali młodzi ludzie pilnowani przez jednego żandarma. Poznałem wśród nich kolegów mego brata – harcerzy Józefa Wyrzykowskiego i Stanisława Gołcza.
Bandyckie napady rabunkowe
W 1943 r. teren gminy Marki (obejmującej w przybliżeniu zasięgiem obszar dzisiejszych gmin: Marki, Zielonka i Ząbki) stał się potężnym ośrodkiem bandytyzmu. Pojawiło się nowe […]
Zdzisław Ludwik Wiśniewski (1935-2024). Wspomnienia z Ulaska, Chrzęsnego i Jadowa.
Zmarł Ludwik Zdzisław Wiśniewski, urodzony w 1935 roku w Ulasku syn Jadwigi i Adama, właścicieli tutejszego majątku. Pan Zdzisław był świadkiem historii, wspaniale opowiadał o […]
Tajne nauczanie w Wołominie w latach 1939-1944 (IV)
Sytuacja szkolnictwa w Wołominie w okresie okupacji W czasie II wojny światowej na terenie Wołomina działały trzy szkoły powszechne. Szkoła nr 1, 2 i nr […]