Pamięć o przodkach jest naszym obowiązkiem, zapomnienie – zdradą.
prof. Andrzej Nowak
Stary Cmentarz w Kobyłce założono w 1803 r. Do rejestru zabytków miasta stołecznego Warszawy został wpisany 20 lutego 1991 r. pod numerem 1466. Jest on historią nie tylko Kobyłki, ale całego regionu, gdyż jeszcze na początku XX w. do parafii Świętej Trójcy należało wiele okolicznych miejscowości, w których nie było cmentarza. Zorganizowany staraniem Muzeum im. Zofii i Wacława Nałkowskich „Dom nad Łąkami” spacer wpisał się w obchody stulecia uzyskania przez Wołomin praw miejskich. Prezentowany tekst jest krótkim, można powiedzieć hasłowym zapisem tego, co spacerujący alejkami nekropolii usłyszeli w czasie trzech godzin.
KWATERA B
Henryk Konstanty Woyciechowski herbu Jelita (1851-1934). Uznawany za założyciela miasta. Po kupnie dóbr wołomińskich w 1894 r. zdecydował o ich podziale na dzielnice, wytyczeniu ulic i placów. Potem rozpoczął parcelację ziemi i sprzedaż działek budowlanych. Wołomin stał się prywatnym miastem kilku właścicieli i dzierżawców. Przybywało mieszkańców, rodził się przemysł. Dzięki Woyciechowskiemu powstała Ochotnicza Straż Pożarna. W 1919 r. wybrano go na pierwszego w wolnej Polsce wiceburmistrza Wołomina. Dziesięć lat później został Honorowym Obywatelem Miasta. Pochowany w grobie rodzinnym. Spoczywają w nim także: Aleksander Hermenegild Woyciechowski (1815-1903) ojciec, powstaniec styczniowy; Wiktoria z d. Bożeniec-Jałowiecka (1861-1955) druga żona oraz dzieci z drugiego małżeństwa Henryk (1892-1904) i Wacława Janina (1892-1985), także jej mąż Jan Mateusz Mossakowski (1885-1974) wybitny chirurg. Wacława Janina Mossakowska była ostatnią właścicielką resztówki rozparcelowanego majątku. W 1934 r. wydzieliła ze swej posiadłości 3 ha na boisko dla Klubu Sportowego „Huragan”. Jan Mateusz Mossakowski ukończył studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie (1912), państwowy egzamin lekarski zdał w Kijowie. Pracował jako chirurg w szpitalach warszawskich. W czasie II wojny światowej konspiracyjnie kształcił przyszłych lekarzy. Po 1945 r. otrzymał tytuł profesora. Był jednym z twórców wydziału lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Autor kilkudziesięciu prac naukowych.
W sąsiednim grobie pochowano dwie osoby bliskie założycielowi Wołomina. To Maria Koprowska (1879-1915) córka z pierwszego małżeństwa oraz Bolesława (1859-1937) siostra.
Kwapiszewscy, Józef (1894-1986) i Natalia (1896-1973) Ich życie to historia wołomińskiej oświaty. Natalia stawiała pierwsze kroki jako nauczycielka w organizującej się Szkole Powszechnej w Wołominie. Później uczyła języka polskiego, przyrody, prowadziła zajęcia praktyczne, m.in. w Szkole nr 1 w Wołominie. Działała w ognisku Związku Nauczycielstwa Polskiego. W latach II wojny światowej uczestniczyła w tajnym nauczaniu. Po 1945 r. wróciła do Szkoły nr 1.
Józef jako ochotnik walczył w obronie Lwowa w 1920 r. Potem trafił do Wołomina. Tytuł doktora filozofii uzyskał na Uniwersytecie Warszawskim. W 1927 r. został kierownikiem Szkoły nr 1 w Wołominie. W latach 1928-1929 pełnił funkcję prezesa Oddziału ZNP w Wołominie. Działał w Zarządzie Towarzystwa Komitetu Budowy Kaplicy i Szkoły im. ks. Ignacego Skorupki w Ossowie. Mianowano go wizytatorem historii oraz powierzono kierownictwo Szkoły Powszechnej nr 176 w Warszawie. W czasie II wojny światowej uczył na tajnych kompletach. Po 1945 r. nadal pracował w zawodzie nauczyciela. W ślady rodziców poszły córki Kwapiszewskich, Krystyna i Urszula. W grobie tym spoczęła też Maria Rozalia Eliasz (1918-2011), sekretarka Szkoły Podstawowej nr 1 w Wołominie (1959-1975), wieloletnia przyjaciółka Krystyny Kwapiszewskiej.
KWATERA B1
Rebandel, Jan (1871-1927) i Felicja z d. Sokolnicka (1876-1955). Wołomińscy kupcy, właściciele sklepu na ul. Kościelnej. Przy tym grobie na twarzach starszych osób pojawiają się uśmiechy. Wracają wspomnienia z dzieciństwa. Stają przed oczami szklane słoje z kolorowymi cukierkami i innymi smakołykami, które zza lady podawała pani Felicja.
Mieczysław Czajkowski (1877-1946). Działacz społeczny, wiceprezes Komitetu Obywatelskiego powołanego w 1914 r. tuż po wybuchu I wojny światowej, członek Rady Miejskiej wybranej w 1919 r. w pierwszych w niepodległej Polsce wyborach samorządowych, burmistrz Wołomina w latach 1920-1929 i 1930-1932. Pierwszy prezes KS „Huragan”.
Henryk Lucjan Drzewiński (1925-2000). Artysta plastyk, scenograf, pedagog. Ukończył Publiczną Szkołę Powszechną nr 1 w Wołominie. W czasie II wojny światowej kolportował prasę podziemną. Jesienią 1944 r. aresztowany przez UB. Wywieziony do Obozu NKWD nr 270 w Borowiczach. W marcu 1946 r. wrócił do Wołomina. W 1950 r. zdał egzamin dojrzałości w Liceum Handlowym w Warszawie. Studiował na wydziale scenografii Akademii Sztuk Pięknych. Po ukończeniu studiów uczył w wołomińskich szkołach średnich. Twórca m.in. projektu herbu Wołomina, sztandarów Towarzystwa Przyjaciół Wołomina i Związku Sybiraków Oddział w Wołominie oraz kilku pomników w tym mieście.
„Rocznik Wołomiński”
tom XV, 2019
Maria Balicka, mgr filologii polskiej Uniwersytetu Warszawskiego, honorowy obywatel miasta Kobyłka, nauczycielka Technikum Kolejowego im. inż. Stanisława Wysockiego w Warszawie, współautorka książek „Cmentarz parafii Świętej Trójcy w Kobyłce” wyd. Paprotnia 2003, „Jak to ze szkołą nie tylko w Kobyłce było” Kobyłka 2005, „Władysław Stanisław Reymont – pomocnik dozorcy plantowego, laureat literackiego Nobla” Warszawa 2005, „Kobyłka, migawki pamięci” Kobyłka 2006, autorka publikacji historycznych w prasie lokalnej i kolejowej, w tym wielu poświęconych dziejom Kobyłki, pomysłodawczyni i współorganizatorka spotkań patriotycznych i kulturalnych, rodowita mieszkanka Kobyłki, sekretarz Towarzystwa Przyjaciół Miasta Kobyłka.
+ There are no comments
Add yours