Franciszek Wodiczko urodził się 16 września (lub 18 września) 1882 r. w Zamościu w powiecie lubelskim. Był synem Wacława i Anna z Felklów. Ojciec Franciszka był Czechem, pochodził z miejscowości Nehanice. Był muzykiem wojskowym i dyrygował orkiestrami wojskowymi na Węgrzech i w Rosji. Osiadł w Polsce w połowie XIX w. Chociaż Wacław bardzo silnie związany był ze swoją ojczyzną, jego syn Franciszek czuł się już Polakiem.
Franciszek ukończył Gimnazjum Państwowe w Suwałkach (w latach 1890-1900) i klasę skrzypiec w warszawskim Instytucie Muzycznym.
Praca zawodowa
Przez całe życie zawodowe Franciszek Wodiczko był urzędnikiem. Pracował w Zarządzie Lasów Państwowych w Suwałkach (od 1899 r. do 1901 r.), w Zarządzie Akcyzy w Warszawie jako referent (od 1901 r. do 1908 r.), a od 1908 r. do 1939 r. w Kolejach Państwowych (które do 1918 r. nazywały się Priwislinskije Żeleznyje Dorogi), w charakterze kierownika biura, następnie kierownika działu materiałowego oraz starszego asesora (kierownika kancelarii Zarządu Warsztatów Głównych). Tu zorganizował i prowadził od 1934 r. orkiestrę dętą.
W 1941 r. został zatrudniony w Zarządzie Miejskim w Wołominie (wówczas Die Stadtvewaltung in Wolomin kreis Warschau) jako referent przemysłowy.
Już po wojnie był pracownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w Wołominie, a 17 lipca 1946 r. otrzymał nominację na stanowisko Sekretarza Zarządu Miejskiego, obejmując obowiązki po panu Zwolskim.
Od 1945 r., jako urzędnik stanu cywilnego, należał do Związku Zawodowego Pracowników Samorządu Terytorialnego i Instytucji Użyteczności Publicznej RP Oddział Radzymiński.
Nagrody
3 maja 1925 r., z rąk Komisarza Rządu miasta stołecznego Warszawy, otrzymał “Medal 3 Maja” i zaproszenie na uroczystości do Belwederu.
20 grudnia 1928 r. otrzymał “Medal X-lecia Odzyskania Niepodległości”.
9 grudnia 1931 r. został uhonorowany odznaką “Za ofiarną Pracę”, za pracę w charakterze Okręgowego Komisarza Spisowego przy przeprowadzeniu drugiego powszechnego spisu ludności Rzeczypospolitej Polskiej.
Za zasługi na polu zawodowym w Polskich Kolejach Państwowych, 30 grudnia 1938 r. przyznano mu srebrny medal “Za długoletnią służbę”.
Praca społeczna w Lidze Morskiej i Kolonialnej
Organizacja ta powstała w 1930 r. Propagowała wśród społeczeństwa sprawy morskie, głównym celem jej działalności była rozbudowa floty morskiej i rzecznej a także pozyskanie terenów pod osadnictwo i kolonie dla Polski. Z inicjatywy Ligi zorganizowano zbiórkę środków finansowych i zbudowano okręt podwodny “Orzeł”. Liga wydawała czasopisma “Morze” oraz “Sprawy morskie i kolonialne” W 1939 r. liczyła około 1 miliona członków.
W dowód uznania za pracę w dziedzinie spraw morskich i pracę społeczną w akcjach Ligi Franciszek Wodiczko otrzymał szereg podziękowań, a 16 sierpnia 1938 r. na podstawie decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych otrzymał także medal srebrny pozłacany “XV-lecia Odzyskania Niepodległości”, zaliczany do odznak honorowych.
Praca społeczna na terenie Choszczówki
Przez pewien czas Franciszek Wodiczko mieszkał i społecznie pracował w Choszczówce na terenie w gminy Jabłonna. Był wtedy opiekunem społecznym w różnych miejscowościach na terenie gminy.
W zaświadczeniu wójta gminy Jabłonna z dnia 6 grudnia 1938 r. czytamy: “Zarząd Gminy Jabłonna niniejszym zaświadcza, że Franciszek Wodiczko – urzędnik PKP zamieszkiwał na osiedlu Choszczówka gminy tutejszej od 1927 r. do 1935 r., zajmując w tym okresie przez 6 lat honorowo stanowisko sołtysa, przyczym w czasie piastowania tego stanowiska p.Wodiczko dał się poznać jako wzorowy i pełen inicjatywy administrator i dobry troskliwy gospodarz powierzonego sobie terenu. W okresie swego urzędowania zorganizował Towarzystwo Przyjaciół Osiedla, Ochotniczą Straż Pożarną, Bibliotekę, nie ustając w zabiegach doprowadził do planowej gospodarki budowlanej, do utrzymania osiedla w rękach chrześcijańskich, organizując wreszcie życie towarzyskie osiedla. Toteż wskutek wyjazdu p. Wodiczko z osiedla Choszczówka Zarząd Gminy traci jednego z najlepszych mieszkańców, niezmordowanego montowniczego życia społecznego w tutejszej gminie”. Podpisał Józef Morawski – wójt gminy.
Praca w Miejskiej Szkole Ogólnokształcącej Męskiej i Gimnazjum Humanistycznym
Szkoła ta mieściła się przy ulicy Odrowąża 68 w Warszawie. W latach 1932-1934 Franciszek Wodiczko otrzymał zgodę Kuratora Okręgu Szkolnego Warszawskiego na prowadzenie w szkole orkiestry dętej. Był nauczycielem kontraktowym. Zajęcia, traktowane jako pozaprogramowe, prowadził nieodpłatnie przez osiem godzin w tygodniu.
Z okazji zakończenia roku szkolnego, 20 czerwca 1936 r., został zaproszony przez Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy na spotkanie z okazji zakończenia roku szkolnego w miejskich szkołach i placówkach oświatowo – pozaszkolnych.
Praca społeczna na terenie Wołomina
W Wołominie Franciszek Wodiczko był sekretarzem Zarządu Ochotniczej Straży Pożarnej i kapelmistrzem orkiestry OSP. Pod jego dyrekcją wołomińska orkiestra odnosiła znaczne sukcesy. 26 stycznia 1930 r. w konkursie orkiestr robotniczych, zorganizowanym przez Stowarzyszenie Oświaty Robotniczej w Warszawie, orkiestra pod batutą F. Wodiczki zajęła pierwsze miejsce i otrzymała medal.
W 1938 r., wraz z żoną, zasiadał w “Obywatelskim Komitecie Obchodów 30-lecia Straży Pożarnej w Wołominie”.
W zaświadczeniu wydanym 10 sierpnia 1938 r. przez Ochotniczą Straż Pożarną w Wołominie możemy przeczytać:
Zarząd Ochotniczej Straży Pożarnej w Wołominie niniejszym stwierdza, iż Pan Franciszek Wodiczko od 1935 r. jest czynnym działaczem naszej Instytucji i prowadzi Biuro Straży Pożarnej, wykazując dużo zdolności i znajomości spraw organizacyjnych. Pan F. Wodiczko równocześnie zorganizował i postawił na wysokim poziomie orkiestrę straży , która cieszy się opinią najlepszej orkiestry w powiecie. […] Zespół ten wyszkolił, stawiając na wysokim poziomie w stosunkowo krótkim czasie. […] Pana F. Wodiczko możemy polecić jako zdolnego kapelmistrza, dobrego organizatora i zdolnego urzędnika obdarzonego ponadto bezinteresowną sumiennością i szczególnym zamiłowaniem pracy społecznej.
Podpisał Bronisław Lipski – prezes Ochotniczej Straży Pożarnej w Wołominie.
Jako członek Straży Pożarnej w Wołominie 13 kwietnia 1938 r. odznaczony został odznaką “Za wysługę 10. lat w służbie strażackiej”.
26 października 1943 r., po aresztowaniu przez Niemców dotychczasowego komendanta – Henryka Żmudzkiego, został powołany na stanowisko komendanta Straży.
Rodzina
Żoną Franciszka Wodiczki była Anna z Gosławskich. Wychowali pięcioro dzieci: Eugeniusza (ur. 14.08.1903 w Warszawie), Jadwigę (ur. 14.10.1906 w Warszawie), Halinę (ur. 02.07.1908 w Warszawie), Bohdana (ur. 02.07.1911 w Warszawie) i Jerzego (ur. 27.10.1920 w Warszawie).
Bohdan został wybitnym dyrygentem. Był kierownikiem artystycznym Filharmonii Krakowskiej, kierownikiem artystycznym i pierwszym dyrygentem Filharmonii Narodowej w Warszawie, dyrektorem artystycznym Opery Warszawskiej, dyrektorem Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia i Telewizji w Katowicach. Przez pewien czas pracował w Reykjaviku, gdzie z orkiestrą Filharmonii przygotował dzieła polskich twórców, m.in. Fryderyka Chopina i Stanisława Moniuszki. Od Prezydenta Islandii otrzymał Order of the Falcon. Wykładał też na wielu uczelniach muzycznych, m.in. w Warszawie, Łodzi, Krakowie. W 1973 r. został profesorem w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie.
Jego syn Krzysztof, wnuk Franciszka, jest wybitnym artystą wizualnym, jednym z najbardziej znanych w świecie polskich artystów współczesnych. Jako profesor wykłada na wielu uczelniach w Polsce i na świecie. W 2007 r. otrzymał tytuł doktora honoris causa Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu.
Dzieci Anny i Franciszka przejęły tradycje patriotyczne rodziców, po ojcu odziedziczyły zdolności muzyczne, pedagogiczne i organizacyjne; po dziadku Wacławie zaś odziedziczyły cechy takie jak konsekwencja i porządek. Cechowały ich wysoki poziom intelektualny i duża kultura osobista. Przez całe życie żywili ogromny szacunek dla rodziców, przejawiali troskę o ich byt i troskę o byt materialny innych członków rodziny, utrzymując bliskie więzi z rodzeństwem rozproszonym po świecie.
Dom w Wołominie
Murowany dom Franciszka i Anny Wodiczków znajdował się przy ulicy Trakt Warszawski 29 (obecnie Aleja Armii Krajowej 43). Zniszczonego budynku nie udało się uratować, został wyburzony w 2000 r. Na jego miejscu stoi obecnie budynek biurowy, w którym powstaje “Izba Pamięci Franciszka Wodiczki”. Zostaną tu wyeksponowane zachowane liczne pamiątki rodzinne: zdjęcia, listy, dokumenty, nuty, płyty, a także skrzypce pana Franciszka.
Franciszek Wodiczko zmarł 17 grudnia 1950 r. w Wołominie, w wieku 68 lat. Został pochowany na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie.
+ There are no comments
Add yours