Wzmożone tempo życia społecznego w Markach

W Markach i Pustelniku od szeregu lat istnieją i działają żywotnie: Oddział Zw. Strzeleckiego, Zw. Pracy Obyw. Kobiet w Markach i Pustelniku, Straż Pożarna i Kolo B.B.W.zRz. Te organizacje zostały wzmocnienie przez powołanie do życia w ciągu roku ubiegłego T-wa Przyjaciół Ośrodka Zdrowia w Pustelniku, Koła Przyjaciół Szkoły w Pustelniku i Placówki Zw. Peowiaków. Praca większości tych stowarzyszeń rozwija się głównie pod wpływem i przewodnictwem nielicznej miejscowej grupy b. członków P.O.W., niemniej wydatną rolę odgrywa także Zw. Pracy Obyw. Kobiet. O ile działalność pierwszej grupy podąża w kierunku ugruntowana platformy ideowej i rozszerzenia akcji społeczno-oświatowej na najliczniejsze masy społeczeństwa — to Zw. Pracy Obyw. Kobiet wziął na siebie ciężar niesienia pomocy najuboższym i niezamożnym warstwom przez zorganizowanie dożywiania dziatwy szkolnej.

Dodatniemi wynikami tej akcji poszczycić się może Oddział Związku w Pustelniku; zmierzające w tymże kierunku wysiłki Oddziału Związku w Markach napotykają na niepomiernie większe przeszkody ze względni na wydatne skupienie ludnościowe i ostry kryzys bezrobocia. Zaznaczyć bowiem należy, że największe tutejsze zakłady przemysłowe, zatrudniające doniedawna większość mieszkańców, znajdują się w upadku. I tak w 1931 roku zostały unieruchomione zakłady ceramiczne w Pustelniku, a wielka przędzalnia w Markach zatrudniająca przed wojną do 5,000 pracowników, jest nieczynna od 1914 roku. Toteż klęska bezrobocia pogłębia się z roku na rok, oo najlepiej uwidocznia fakt zwiększenia o 50 proc. w porównaniu z zimą 1932 r. liczby korzystających ostatniej zimy z zasiłków miejscowego Komitetu bezrobocia.

W tak uciążliwych warunkach znamiennem staje się ożywienie ruchu społecznego i jego pogłębienie, a także wzrost kadr organizacyjnych. Miejscowy oddział Zw. Strzeleckiego krok za krokiem ugruntowuje podstawy i metody swojej pracy. Przysposobienie przedpoborowe i praca na polu sportu i wychowania fizycznego cieszą się dużem uznaniem i poparciem społeczeństwa, a podjęta przez strzelców inicjatywa wzniesienia pomnika poległym bohaterom 1920 roku została uwieńczone najpomyślniejszym wynikiem. W dalszym ciągu Zw. Strzelecki rozszerza swą sieć organizacyjną, nawiązując kontakt z oddziałem w Zielonce i przygotowując grunt pod stworzenie nowych oddziałów w Ząbkach i Strudze.

Straż Pożarna w Markach — po likwidacji niedawnych usterek — pracuje dziś normalnie, rozszerzając zasięg swego działania na Pustelnik, gdzie ostatnio podjęto sformowanie poddziału. T-wo Przyjaciół Ośrodka Zdrowia zostało utworzone po przeniesieniu do Pustelnika utrzymywanego przez powiat Ośrodka. Poza celową akcją zwalczania chorób społecznych, poza opieką nad niemowlętami — lekarze Ośrodka i Kasy Chorych w Markach zorganizowali skuteczną bezpłatną pomoc lekarską dla bezrobotnych. Toteż nie tak już dotkliwie daje się odczuwać brak opieki lekarskiej, wynikający z rozpaczliwej sytuacji finansowej gminy.

Koło Przyjaciół Szkoły w Pustelniku działa na węższym terenie, okazuje jednak wydatną pomoc szkole, opiekując się byłymi jej wychowankami i dbając o bieżące potrzeby szkoły. Oddawna już dawały się odczuwać niedociągnięcia na polu akcji kulturalno-oświatowej. Ostatnio zdołano uzgodnić wysiłki związków i działaczy miejscowych także na tym ważnym odcinku. Dn. 5 lutego został uruchomiony w Markach Ośrodek Oświatowy T-wa Oświaty Dorosłych pow. Warsz. Praca Ośrodka rozwija się powoli i utrwala, prowadząc świetlice, czytelnię i bibljoteczkę.

Wszystko to — jakkolwiek małe w porównaniu z istotnemi potrzebami — daje pewność, że życie społeczne tej okolicy ma już zabezpieczone trwałe podstawy i otwarte ku rozwojowi drogi.

Kurjer Poranny
R. 57, 1933, no 142