Powiat radzymiński
W 1872 roku powiat radzymiński obejmował 309 wsi i osad, 99 folwarków i tylko jedno miasteczko – Radzymin. Zamieszkiwało go wówczas prawie 45 tysięcy osób, w tym prawie 4500 Żydów i ponad 3100 protestantów, kolonistów niemieckich przybyłych na teren powiatu w ciągu XIX wieku.
Mieczysław Ewald Gilski
Urodzony 2 października 1898 w Warszawie, zmarł 18 I 1972 w Wołominie. Cukiernik, s. Leona (ur. 1847) - maszynisty kolejowego i Kazimiery Marii z d....
O tłuszczańskiej kaflarni i filiżance Szymona Kobylińskiego
Jednym z charakterystycznych punktów na mapie Tłuszcza jest blisko już stuletni budynek dawnej kaflarni. Z miejscem tym wiąże się kilka ciekawych historii. Wyroby ceramiczne ze...
Historia płomiennego romansu sprzed stu lat
Cicha i spokojna miejscowość Miąse, przed stu laty przykładny podwarszawski majątek ziemski, kryje piękną historię elit intelektualnych, kulturalnych, a nawet politycznych rodzącej się Niepodległej Rzeczypospolitej....
Zarys dziejów społeczności żydowskiej w Radzyminie (III)
W okresie międzywojennym Żydzi posiadali sporo sklepów, hurtowni i warsztatów rzemieślniczych. Najbogatszym z nich był Zelman Radzymiński – właściciel browaru, tartaku i młyna. Z innych można wymienić: Wagmana – skład materiałów budowlanych oraz sklep spożywczo-kolonialny, Zylbersztajn – skład drewna, Oppenheim – sklep spożywczy, Elman – właściciel restauracji i Godełber, do którego należała piekarnia.
Zarys dziejów społeczności żydowskiej w Radzyminie (II)
W dwudziestoleciu międzywojennym większość Żydów mieszkała w centrum miasta – przy Starym Rynku oraz w tzw. “okrąglaku”, czyli w skupisku domów i sklepów między ulicami: Warszawską, Konstytucji 3 Maja oraz Placem Tadeusza Kościuszki. W Radzyminie były wówczas trzy bóżnice – przy ulicach Warszawskiej i Zduńskiej. Istniały także szkoły religijne: cheder – elementarna szkoła żydowska, jesziwa – odpowiednik świeckiej szkoły średniej oraz utworzona w 1922 r. przez Agudas Izrael szkoła dla dziewcząt pod nazwą Bejt Jakow. Wymienione szkoły miały wyłącznie prywatny charakter. Ponadto część dzieci uczęszczała do państwowych szkół powszechnych, np. od 1934 r. dzieci żydowskie uczyły się w budynku obecnej Szkoły Podstawowej nr 1.
Zarys dziejów społeczności żydowskiej w Radzyminie (I)
Już w latach czterdziestych XIX wieku w Radzyminie istniała silna i dobrze zorganizowana gmina żydowska. W 1840 r. ze składek członków gminy została wybudowana przy ulicy Warszawskiej okazała, drewniana bóżnica. Żydzi opanowali handel w mieście i okolicznych wsiach. Dzierżawili karczmy dworskie oraz prowadzili spółkę przewozową. Zajmowali się również rzemiosłem i pośredniczyli w różnego rodzaju transakcjach handlowych. Ponadto w latach trzydziestych XIX wieku Jonisz i Dawid Bernbaumowie otworzyli niewielką fabrykę mydła.
Jan Żmudzki
Jan Żmudzki – Społecznik, skarbnik (od 14 II 1931), później prezes Związku Piekarzy w Wołominie, współzałożyciel Banku Rzemiosła w Jadowie i w Wołominie, współbudowniczy kaplicy przy kościele Matki Bożej Częstochowskiej przy ul. Kościelnej 54 w Wołominie.
Ceramiczne
Jeśli mnie sklerotyczna pamięć nie myli, to chyba w którejś noweli Ksawerego Pruszyńskiego występuje żołnierz, wspominający z dumą, że jest autorem malowideł na Ścianach kościoła...
Filsjean – przemysłowiec i bohater z Kobyłki
W latach 60 lub 70 XVIII w. przybył do Polski S. Filsjean pochodzący prawdopodobnie z Lyonu, czołowego wówczas i dzisiaj ośrodka przemysłu włókienniczego we Francji....
Persjarnie w Kobyłce, Warszawie, Lipkowie i Korcu
Dokoła stolicy grupowały się znane nam persjarnie w Kobyłce i w Lipkowie. Do nich dorzucić należy prawie że nie wzmiankowaną dotąd przez historyków polskiego przemysłu...
Geneza kolei warszawsko-petersburskiej (II)
U progu Wojny Światowej Wstęp Jak zaznaczono we wcześniejszej części opracowania, u progu wojny światowej interesujące nas osady stacyjne były już ośrodkami wyróżniającymi się na...
“Promień w Wołominie”. Jednodniówka kupiectwa i rzemiosła chrześcijańskiego
Ze względu na obchodzone jubileusze, w ostatnich latach w sposób szczególny przypomniano historię wołomińskiego i powiatowego rzemiosła i kupiectwa. Kultywowanie tradycji w tym zakresie propaguje...
Wołomin w dwudziestoleciu Międzywojennym
Od wiosny 1921 roku Polska wkroczyła w okres stabilizacji państwowej i ustrojowej. W Wołominie zjawisko to przebiegało trochę w wolniejszym tempie, wzrosła minimalnie liczba ludności....