Kategoria: Urle

Nauczyciele regionu wołomińskiego w latach okupacji

Opublikowano: 22 sierpnia 2023

Już na początku okupacji niemieckiej i sowieckiej, w październiku 1939 r. ZNP przekształcił się w Tajną Organizację Nauczycielską. Jej głównym zadaniem było rozwijanie tajnego nauczania w zakresie wszystkich typów szkół, począwszy od szkoły podstawowej, a kończąc na wyższych uczelniach.  TON rozwijał w naszym regionie tajne nauczanie historii, geografii i literatury polskiej w szkołach podstawowych, a także organizował konspiracyjne szkolnictwo średnie.

0 komentarzy
kurjer warszawski

“Wieczór wiejski” w Urlach

Opublikowano: 15 lipca 1908

Pod tą prostą, a pociągającą nazwą, odbędzie się w Urlach, jednem z najludniejszych i najpiękniejszych letnisk pod Warszawą, zabawa w sobotę nadchodzącą, d. 18-go b. […]

0 komentarzy
glos

Poświęcenie Domu Ludowego

Opublikowano: 6 lipca 1930

(…) Otóż odbyło się u nas w dn. 6 lipca b-r. poświęcenie Domu Ludowego, powstałego dzięki staraninom Stow. Miłośników Urli. Rzecz przedstawiam, jak było. O […]

0 komentarzy

Nauczyciele regionu wołomińskiego w latach okupacji

Już na początku okupacji niemieckiej i sowieckiej, w październiku 1939 r. ZNP przekształcił się w Tajną Organizację Nauczycielską. Jej głównym zadaniem było rozwijanie tajnego nauczania w zakresie wszystkich typów szkół, począwszy od szkoły podstawowej, a kończąc na wyższych uczelniach.  TON rozwijał w naszym regionie tajne nauczanie historii, geografii i literatury polskiej w szkołach podstawowych, a także organizował konspiracyjne szkolnictwo średnie.

Urle, Rogów, Sławków, Bezdany

Z dokumentów zebranych w tej sprawie nie wynika wprost, jaki był plan napadu na pociąg. W pierwszych doniesieniach jako miejsce akcji podawano wieś letniskową Urle, później zaś (i w raporcie końcowym) pojawiła się informacja o stacji Łochów, choć miejscem zbiórki bojowców były okolice Urli. Być może część grupy miała wejść do pociągu na stacji w Łochowie, by po minięciu mostu na Liwcu zaatakować ochronę wagonu pocztowego równocześnie z uzbrojonymi bojowcami zgromadzonymi na stacji w Urlach.

Uroczystość nad Liwcem

Czy istotnie fotografie zostały wykonane w niedzielę dnia 5 sierpnia 1934 r.? Być może pozostał jakiś ślad np. w kronice parafialnej lub we wspomnieniach, bądź innych zapiskach lub notatkach. A może żyją jeszcze świadkowie, którzy mogliby rozwiać wątpliwości wokół postawionych na wstępie pytań: co? i kiedy?. Odpowiedź na pytanie gdzie? nie budzi już – moim zdaniem – zastrzeżeń. W każdym razie wydarzenie to musiało być czymś nadzwyczajnym, skoro anonimowy autor zdecydował uwiecznić je na swoich fotografiach.

Polowanie na Hauptwachtmeistera Steina

G Hauptwachtmeister Stein with Hunting riffle and Police dog
Hauptwachtmeister Stein

Nazwisko niemieckiego żandarma Steina zna chyba każdy mieszkaniec naszej okolicy, który choć trochę interesuje się historią lokalną. Przewija się ono we wspomnieniach wielu osób, które przeżyły II wojnę światową w tym rejonie. Człowiek ten zasłużył sobie na taką pamięć wyjątkowym okrucieństwem i bestialstwem. Świadkowie przypisują mu kilkadziesiąt mordów.  Polskie Państwo Podziemne nie było w tej sytuacji bezczynne. Na bestię wydano wyrok śmierci. Film opowiada historię wszystkich zamachów przeprowadzonych na życie Hauptwachtmeistera Steina.

Władysława i Romuald Markiewiczowie

markiewiczowie
Władysława i Romuald Markiewiczowie przed budynkiem na Wileńskiej 21 w Wołominie.

Pana Romualda i jego żonę Władysławę poznałam w latach sześćdziesiątych. Mieszkali przy ulicy Paplińskiego, obecnie Wileńskiej 21 m. 9, na drugim piętrze, nad Państwowym Przedszkolem […]

Narodowe Siły Zbrojne w powiecie wołomińskim

nsz
nsz

W 1942 roku odbyło się w Wołominie spotkanie w sprawie wejścia miejscowych struktur OW „Wilki” w skład Narodowych Sił Zbrojnych. „Z ramienia Komendy NSZ występował mężczyzna w sile wieku – wspomina Eugeniusz Renda – dystyngowany pan pseudo Aleksander, który prezentował swoje racje w sposób spokojny i z dużą kulturą naświetlając założenia polityczne NSZ. Głos zabierał kilkakrotnie. Jego adwersarz Leonarski twierdził, że jest przede wszystkim żołnierzem i sumiennie nakazuje mu podporządkować się rozkazom dowództwa Armii Krajowej. Nie interesuje go polityka.

Spokojnie nad Liwcem

urle scaled e
urle scaled e

Urle — miejscowość letniskową zaniedbaną od lat — należy dźwignąć społecznym wysiłkiem. Powinny znaleźć się z powrotem w rzędzie znanych letnisk krajowych — odzyskać rangę, stać się ponownie czym były — płucami niedalekiej Warszawy. Dobre chęci i najlepsza wola społeczna nie wystarczy jednak do zbudowania 6-kilometrowej drogi asfaltowej, niezbędnej do połączenia letniskowych wiosek wokół Urli, utworzenia wielkiego kompleksu letniskowego dla tysięcy dzieci.

Ogon powiatu

Jadów, dom Ludwika Wiśniewskiego

Obielony i wygładzony śniegiem, olbrzymi pl. Dreszera wydaje się chyba jeszcze większy, niż w rzeczywistości. Gdzieś prawie w środku sterczy patyk pekaesowego przystanku. Dalej przysadzista […]